Aktualności
- Zapraszamy do wzięcia udziału w webinarium Emerald Open Research – publikowanie otwarte, które odbędzie się dnia 27 maja 2020 roku.
- 2 września 2019 rusza pilotażowy program publikowania otwartego Elsevier.
Pełny opis programu znajduje się w informatorze WBN. - Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją p. Pawła Grochowskiego (ICM Uniwersytet Warszawski) pt.: Wirtualna Biblioteka Nauki i publikowanie otwarte, która odbyła się w naszej bibliotece 22 października 2019 roku.
Idea Open Access
Otwarty dostęp (ang. Open Access, OA) to wolny, powszechny, trwały i natychmiastowy dostęp dla każdego do cyfrowych form zapisu danych i treści naukowych oraz edukacyjnych. Zgodnie z zaleceniem Komisji Europejskiej z dn. 17 lipca 2012r. ws. dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony (2012/417/UE) publikacje naukowe i wyniki badań naukowych powinny być udostępniane bezpłatnie na możliwie najwcześniejszym etapie procesu rozpowszechniania. Polityka otwartego dostępu do wyników badań naukowych powinna dotyczyć wszystkich badań korzystających z finansowania ze środków publicznych. Otwarty dostęp do publikacji i wyników badań naukowych finansowanych ze środków publicznych jest również wymogiem w Programie Horizon 2020. W Polsce politykę otwartego dostępu definiuje dokument Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, opublikowany w październiku 2015 roku pt. Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce.
Polityka otwartego dostępu została przedstawiona w prezentacji p. Piotra Kępskiego z MNiSW na seminarium w dniu 8.12.2016r.
W pierwszym rzędzie otwarty dostęp dotyczy prac publikowanych w czasopismach naukowych, ale może także obejmować publikacje takie jak książki, monografie, nagrania, preprinty, programy a także dane badawcze. Głównymi kanałami dystrybucyjnymi otwartych publikacji są otwarte czasopisma i repozytoria naukowe.
Udostępnianie i wykorzystywanie wyników badań naukowych musi się odbywać z uwzględnieniem kwestii ochrony praw własności intelektualnej. Otwarty dostęp nie jest równoznaczny z domeną publiczną, gdyż twórcy nie zrzekają się swoich praw autorskich i mogą stawiać różnego rodzaju warunki udostępniania utworu. Publikowanie treści na zasadach otwartego dostępu najczęściej wiąże się z objęciem ich jedną z wolnych licencji, które stanowią rodzaj umowy między autorami i potencjalnymi czytelnikami.
Korzyści płynące z otwartego dostępu to łatwiejsza i szybsza komunikacja naukowa między różnymi podmiotami – instytucjami naukowymi, sektorem przemysłowym oraz naukowcami zainteresowanymi tą samą tematyką badawczą. Otwarty dostęp sprzyja umiędzynarodowieniu wyników badań, przez co nauka rozwija się szybciej i bardziej efektywnie. To także bezpłatny dostęp do treści naukowych dla osób spoza środowiska naukowego – lekarzy, nauczycieli, przedsiębiorców i innych podmiotów.
Raport nt. realizacji polityki otwartego dostępu do publikacji naukowych w Polsce (marzec 2018)